omgaan met schaamte | 8 kwetsbare tips

niets om je voor te schamen eigenlijk

Je te zwarte snorharen als vrouw, zeggen dat je iemand graag ziet, het woord nemen in een volle groep, het gedrag van je partner of je eetbuien voor een open ijskast. Sommige van deze beschamende dingen kunnen ons levensgeluk flink naar beneden trekken. We richten dan ons bestaan zo in dat we aanraking vermijden.

We willen ons onzichtbaar maken maar dat werkt averechts. Schaamte verdwijnt alleen maar als je het volledig doorleeft.

Wie vlucht kan immers nooit proeven van de zorgeloze verademing die confrontatie je kan opleveren. De enige truc die dus werkt is de moedige weg der kwetsbaarheid.

Ons Moemoe biedt je graag enkele inzichten aan om je te overtuigen steeds meer die bikkelharde confrontatie aan te gaan.

je bent niet goed genoeg

In die overtuiging ligt de basis van je schaamtegevoel. Je schaamt je dus voor jezelf. Om dat geloof niet te tonen aan anderen boetseren we een soort imago rondom ons. De dingen die niet met ons imago stroken, tja, daar schamen we ons dus voor.

We mogen van onszelf zo niet zijn: onhandig, je partner niet aantrekkelijk vinden, dromen van ander werk, … We willen een perfecte versie van onszelf en wat daar niet inpast duwen we weg in de donkere schaamtehoek.

wat anderen van je vinden

Schaamte draait om de anderen. Objectief gezien geniet je zelfs van het eten voor een open koelkast of je vreemde fantasietje. Toch durf je dat niet aan anderen toegeven. Het niet durven uiten is exact wat schaamte is en bestaansrecht geeft. Een beetje gek want je doet nu eenmaal wat je doet en je lichaam is nu eenmaal wat het nu is. Alsof je van jezelf bepaalde dingen niet mag.

schaamte is iets anders dan schuld

Als je iets mispeutert hebt dat niet strookt met je huidige waardensysteem ontstaat er een schuldgevoel. Deze nodigt je uit om je verantwoordelijkheid te nemen en dat doen we niet altijd even graag. Gevolg: de boel blijft een tijdje langer knagen.

Schaamte daarentegen staat los van ‘fouten maken’. Het gaat over ‘fout zijn’. Bij schaamte draait het om ‘iets niet accepteren van jezelf’, alsof je aan voorwaarden moet voldoen om gewoon jezelf te zijn.

En jawel, je kan je ook schamen omdat je een fout gemaakt hebt. Omdat je het moeilijk hebt dat uitgerekend jij die fout hebt gemaakt. Dan schaam je je dus niet zozeer voor die specifieke fout (de handeling) maar wel omdat het plaatje niet meer klopt (wie je bent).

schamen heeft een functie

Namelijk dat je lekker meedraait in groep. Het weerhoudt ons ervan om onwenselijk gedrag in een bepaalde context te tonen. Anders gezegd: Hoe graag je dus ook luidop boert, je scoort er doorgaans weinig punten op een receptie mee. Wees mild voor jezelf, je mag je best schamen.

humor is een wondermiddel

Leer lachen met jezelf. Verneder jezelf, relativeer, je bent niet de speelbal van het universum.

• Kijk waarvoor je je schaamt. Maak het bespreekbaar en lach ermee.
• Kijk welke handelingen je stiekem prettig vindt maar niet durft toegeven. Maak het bespreekbaar en lach ermee.
• Kijk hoe absurd je schaamte is en trek het in het belachelijke. Maak het bespreekbaar en lach ermee.

Hou het luchtig.

accepteer dat schaamte gewoon kak voelt

Soms is het tijd om door te ontwikkelen. Wie groeit, durft zijn masker afnemen en tonen dat hij niet perfect is. Nee, dat voelt niet prettig op de korte termijn. Telkens je de kans krijgt om een schijnwerper op je schaamte te gooien, ervaar je weerstand. Dat mag, er is geen zachte of softe weg. Het is een idioot idee dat ons leven steeds comfortabel dient te zijn.

je schaamte toegeven is geen zwakte

Integendeel. Indien het steeds lekker vanzelf zou gaan, dan zou het toch niet zo verdomd taai zijn. Het hele punt aan schaamte is net dat het je tegenhoudt om je te tonen zoals je bent. Erkenning is dus beenhard en vergt moed.

je mag zelf kiezen wie jouw oprechtheid verdient

Maak er geen moetje van. Schiet niet door naar de naïeve kant. Gooi niet alle transparantie over je privéleven naar mensen die er misbruik van kunnen maken. Blijf dicht bij jezelf en voel waar je je voor schaamt. Kies wie het waard is om in vertrouwen te nemen.

bonus – de valkuil van schaamte

Trap niet in je eigen vuile was.

Misbruik schaamte niet om lekker te gaan roddelen over het onbevredigende seksleven met je partner. Dat is geen kwetsbaarheid. De echte confrontatie zit hem dan juist in die met je partner. Vertellen hoe je je seksleven ervaart en hoe je je daarbij voelt.

Vertellen aan je zoon of beste vriend dat je je zorgen maakt over zijn alcoholgebruik is moediger dan er over zeuren bij je omgeving. Onderzoek dus waar de angst juist zit en duik daarin.

Hoe pak ik dit inzicht best aan?

Stop met aan de buitenwereld een beeld op te hangen van een betere jij, van een versie die nooit faalt. Als je je leven ten volle wil leven, is het tijd om de dingen waarvoor je je schaamt bespreekbaar te maken.

Door jezelf kwetsbaar op te stellen, ben je een inspiratie en een verademing voor anderen. Je moedigt onbewust anderen aan om hetzelfde te doen en dat kan je bange leventje alleen maar ten goede komen.

Het is bijna beschamend om het niet te doen.