pleasen is egoïstisch, zelfzorg niet

Waarom beter voor jezelf zorgen?

laatste update: feb. 2020

Als jij optimaal functioneert ben je veel meer waard voor je omgeving. Een ‘jij’ die niet goed in z’n vel zit, is vooral met zichzelf bezig. Door je eigen limieten flink te bewaken, ga je er niet zo gauw onderdoor en kan je van betekenis zijn voor je naasten. Voor jezelf leren zorgen is in die zin dus een geschenk aan anderen.

voor jezelf zorgen want mensen verdienen een optimale ‘jij’

Die kwaliteiten en talenten van je, die heb je helemaal niet uitsluitend aan jezelf te danken. De genen van je voorouders, je opvoeding, die strenge leerkracht, je irritante coach, je eerlijke vriendin en een berg toeval. Allemaal leveren ze een dikke bijdrage aan wie je bent geworden en wat je allemaal kan.

Als je die kwaliteiten niet benut of herkent, doe je tegelijk de oorzaken ervan tekort. Door goed voor jezelf te zorgen, waardeer je automatisch alles wat daartoe bijgedragen heeft. Toon je dankbaarheid door te doen wat binnen je mogelijkheden ligt met wat je gegeven is.

waarom een pleaser geen standbeeld verdient en zelfzorg wel

Wie pleast, beschouwt zichzelf graag als een soort ‘redder’. Het lijkt nobel, je eigen geluk wegcijferen ten koste van het geluk van de andere, maar het is warempel een egoïstische daad.

Hoezo?

Omdat je het niet zozeer doet om te helpen maar wel om de aandacht en erkenning die het je oplevert. Omdat je hiermee je eigen onzekerheid wil verdoezelen. 

Au! 

• Handelen naar wat anderen denken dat het beste is. 
• Je eigen mening wegduwen om anderen niet tegen de borst te stoten. 
• Jezelf klein houden omdat je bang bent afgewezen te worden.
• Je eigen verlangens negeren voor de wensen van een ander. 
• Je gezondheid ondergeschikt maken aan die van anderen.
• Het waardensysteem van een ander naleven.
• Steeds voorrang geven aan de bevrediging van andermans behoeftes. 

Dat verdient geen heldenstatus en je zal er ook niet voor beloond worden. Dus je mag stoppen met jezelf een flinke peer te vinden. Je mag stoppen met de buitenwereld verantwoordelijk te houden voor hoe jij je voelt. Je mag stoppen met je verongelijkte frustraties omdat je geen schouderklopje of lief woordje hebt gekregen.

Echte hulp voelt niet als een opoffering maar als een geschenk. Het geeft voldoening en staat lijnrecht tegenover zichzelf wegcijferen. Echt helpen doe je niet om ‘likes’ of goedkeuring te scoren.

zelfzorg, de belangrijkste relatie is die met jezelf

Door jezelf steeds op te offeren voor anderen, heb je natuurlijk een excuus om niet aan je eigen levenskwaliteit te sleutelen. Je kan jezelf lekker blijven aanpraten dat jij zo belangrijk niet bent.

Stop met de martelaar uit te hangen en confronteer jezelf met je eigen leven.

• Wat wil jij? 
• Waar heb jij behoefte aan? 
• Hoe zit het met jouw ideeën, wensen en verlangens?
• Wat ga jij doen met de tijd die je nog gegeven is?

Door jezelf klein te houden, kies je ervoor om de wereld niet te tonen wat je te bieden hebt. Net door het pleasen te stoppen, kan je gaan bijdragen op een manier die bij jou past.

En voor je hier weer een jezelf-neerhalend antwoord op geeft, het hoeft niet ‘wereldschokkends groots’ te zijn. Een taart bakken voor je zieke nonkel is even mooi en zinvol als de apartheidstrijd van Nelson Mandela. 

Wie doet wat hij kan, is een mooi mens.

respecteer anderen door voor jezelf te zorgen

Weet dat je best wat respect voor jezelf mag opbrengen. Je betekent heel wat voor een heleboel mensen. Meer dan je denkt en niet enkel voor je naasten.

Zonder dat je het doorhebt, inspireer je mensen met je gedrag, oog je aanzien door je onhandige zelf te durven zijn of vind men je zelfs, raar maar waar, grappig.

En dan is er nog die gekke kwibus die té graag een babbeltje met je slaat, misschien een huisdier of twee wiens eten je niet elke dag vergeet en die kortgerokte brunette die naar je lachte toen je zo zenuwachtig je voorrang aan de kassa afstond.

Misschien vind jij dat je bijdrages helemaal niet zoveel voorstellen maar dat is niet aan jou om te beoordelen. 

Er zijn dus genoeg mensen die je graag hebben. Zo graag zelfs dat men je rotte kanten er bijneemt, als een totaalpakketje. Dus wen er alvast aan, je naasten zien je graag, inclusief je irrante trekjes en stinkvoeten.

Aangezien je er dus echt wel toe doet, mag je best wat voor jezelf zorgen. Hoe kan je anderen waarderen als je jezelf nauwelijks waardeert? Voor jezelf zorgen doe je dus ook voor je omgeving. De mensen die je respecteren hebben daar recht op.

zelfzorg is hard werken, pleasen is gemakkelijk

We hebben een verkeerd idee van het beestje. Bij zelfzorg denken we aan instagramwaardige cocktails in combinatie met Netflix terwijl je vrienden die dag gingen verhuizen en alle hulp konden gebruiken. Maar jij was moe …

Zelfzorg heeft nochtans weinig met koud egoïsme te maken.

• Je grenzen helder aangeven aan je baas.
• Die brulaap je gedacht zeggen.
• Een tweede donut laten liggen.
• Op tijd gaan slapen.
• Tegen een vriendin uitleggen dat je niet van zo’n feestjes houdt.

Dat vergt allemaal best wat moed en is behoorlijk moeilijk. Daarom kies je liever de weg van de minste weerstand en leef je gehoorzaam naar de wensen van de buitenwereld.

En dat wringt, anders was je nu deze tekst niet aan het lezen.

anderen helpen door eerst voor jezelf te zorgen

Wie niet kan zwemmen, gaat ondanks zijn Baywatch-imitatie mee met de golven ten onder. In zowat elke crisissituatie dien je jezelf in veiligheid te brengen alvorens anderen te helpen. Daarom moet dat gekke zuurstofmaskertje in het vliegtuig eerst op je eigen snuit.

Zelf gelukkig zijn, je doet het voor anderen. Niemand heeft baat bij een misnoegde slachtofferversie van jou. Net omdat je jezelf soigneert, kan je waardevol bijdragen.

Helaas zorgen we doorgaans beter voor onze huisdieren dan voor onszelf. Onze Blackie mag ‘dat’ niet eten, wordt op tijd uitgelaten en mag af en toe op bezoek bij meneer Dierenarts. 

Alsof voeding, beweging en medische controle voor jezelf niet belangrijk is. Stoppen dus met junkfood rammen, zetelhangen en pijn verbijten. Zelfzorg is jezelf behandelen als je eigen favoriete huisdier. 

zelfzorg is verantwoordelijkheid nemen voor wat je overkomt

Voor jezelf zorgen is je eigen taak, je kan lang wachten alvorens de buitenwereld zich om je bekommert. Anderen gaan je niet spontaan gelukkig komen maken. Dat is misschien een taaie waarheid maar de volgende is nog taaier:

Alleen jij bent verantwoordelijk voor wat er zich met je afspeelt.

Het leven is een aaneenschakeling van resultaten. Resultaten die tot stand zijn gekomen door beslissingen in het verleden. Hoe de wereld er nu aan toe is, is het gevolg van keuzes die vroeger gemaakt werden. 

• Het gewicht waar je nu mee worstelt is onder andere het resultaat van wat je in je mond steekt en hoeveel je beweegt. 
• Het geld op je spaarrekening hangt onlosmakelijk samen met je uitgavenpatroon. 
• Je eigenwaarde bepaalt welke relaties je aantrekt.

Het leven draait op de wet van oorzaak-gevolg. Wie dus doet wat hij altijd deed, zal blijven krijgen wat hij altijd kreeg.

Maar morgen bestaat nog niet en door aan je oorzaken te sleutelen, kan je andere gevolgen bekomen. Zonder garanties weliswaar want toeval speelt mee.

ik kan niet voor mezelf zorgen, ik heb alleen maar tegenslag

Waarom zou je voor jezelf zorgen als je alleen maar ellende ervaart? Waarom zou je proberen meer uit je potentieel te halen als je nooit beloond wordt?

Dat zijn terechte vragen maar het zijn evengoed stinkende excuses om te blijven wentelen in je problemen.

Want tegenslag bestaat en toeval is niet altijd je beste vriend. Niet alles loopt vanzelf en we strijden ook niet met gelijke wapens. 

Dus ja, je hebt gelijk, je zal altijd een slachtoffer zijn. Problemen en barre omstandigheden vallen niet uit te sluiten. Je zal steeds ellende op je pad tegenkomen.

En toch is het terug aan jou. Hoe ga jij hiermee om?

Dat het leven niet zo maakbaar is en een shitvrij bestaan buiten handbereik ligt, betekent nog niet dat je er geen verantwoordelijkheid voor kunt nemen. 

Je treft geen schuld aan het noodlot maar je bent wel aan zet nadien. 

Het is niet jouw schuld dat een drama gebeurt, het is wel je verantwoordelijkheid om hiermee om te gaan. Je genen, je verslaving, je opvoeding, je angsten, je depressie, je seksuele verlangens, je agressieve partner, … niet jouw schuld, wel jouw verantwoordelijkheid.

Het is niet omdat het leven onvoorspelbaar is, dat je daarin moet berusten. De vraag is of we ons door onze problemen laten neermeppen of dat we ze omarmen en er vervolgens het beste van maken.

Dat laatste kan alleen als je zelf de volwaardige verantwoordelijkheid neemt in de dingen die je overkomen. Je kan niet kiezen welke kaarten je krijgt, wel wat je ermee doet. Begin alvast met voor jezelf te zorgen.

opgepast voor nepzorg, zelfzorg is geen egoïsme

Even terug naar die cocktail op de bank terwijl je vrienden aan het verhuizen zijn. Want weet je wat geen zelfzorg is?

• Jezelf dingen toeëigenen ten koste van anderen.
• Anderen in de steek laten vanuit een fuck-de-wereld-motief.
• Je lichaam verwaarlozen onder het mom dat je maar één keer leeft. 
• Vinden dat je overal recht op hebt.

Geen zelfliefde, wel arme-ik-gedrag met een suikerjasje.

Want je mag dan met de nodige hashtags 

• goed voor jezelf zorgen, 
• dichtbij jezelf blijven en
• jezelf helemaal op één zetten. 

Het zijn ook allemaal braakcitaten uit de feel-good-magazines en voor je het weet ben je op weg om werelds meest egoïstische ettertje te worden.

Onder het mom van zelfzorg kan je ook gaan vinden dat het leven jou op je wenken dient te bedienen en verongelijkt zijn als dit niet gebeurt. Dat de wereld je zonder reden zomaar een berg leukigheid verschuldigd is. 

Jakkes. 

je ziet jezelf niet graag, je zorgt niet voor jezelf,  je doet alsof

Voor jezelf zorgen heeft niets te maken met jezelf geweldig vinden. De narcisten en zelfingenomen ego’s onder ons lijken misschien zelfzeker maar hun blaaskaakgehalte is niet meer dan wat camouflage over een teer hartje.

In feite willen ze een slecht gevoel over zichzelf dempen en inruilen voor een soort permanent goed gevoel. Dat kan op allerlei manieren: zich superieur gedragen, roddelen, anderen neerhalen, verslavingen, … Alles om maar niet zelf voor de spiegel te moeten gaan staan. 

Ook al is het dus niet steeds zichtbaar, er is een groot verschil tussen iemand met een hoge eigenwaarde en zelfrespect die voor zichzelf opkomt én iemand die egoïstisch vanuit onzekerheid dingen eist, claimt en grijpt.

Wie geheel lijkt door te schieten in zelfzorg doet dat dus uit onzekerheid. Echt voor jezelf zorgen zou in dit geval betekenen dat je je pantser afgooit. Dat je stopt met jezelf sterker voor te doen dan je bent en dat je imago rijp is voor de vuilnisbelt. Dat je jezelf kwetsbaar toont en de confrontatie aangaat met je gebrek aan eigenwaarde. Dat je erkent dat er werk aan de winkel is zodat er terug wat nederigheid en dankbaarheid in je leven sluipt.

Zelfzorg en zelflof zijn niet hetzelfde.

zelfzorg hoeft niet leuk te zijn

Je huisdier krijgt niet elk koekje waar het om smeekt en je 4-jarige mag zijn slaapuur ook niet zelf bepalen. Zulke afspraken zijn er uit liefde. Om de beste omstandigheden te cultiveren waarin ontwikkeling kan ontstaan.

Dagelijks 3 minuten mediteren, een keertje sporten per week, een nieuwe yogahouding, minderen met suiker, stoppen met alcohol of een slechte relatie beëindigen.

Is dat leuk? Moet dat dan? 

Zelfzorg is geen uitschakelen van discipline maar een verstandig integreren ervan. Je gúnt jezelf een strak lichaam, voldoende nachtrust, een leeg hoofd of gefloste tanden. Je verzorgt jezelf, je beschouwt dat als een goede strategie. 

Met leuk heeft dat niets te maken.

voor jezelf zorgen om iets te betekenen voor anderen

Uiteindelijk doe je het daarvoor. Om anderen ten dienste te kunnen staan. Om bij te dragen aan het welzijn van je omgeving. Om onfortuinlijken te helpen, om ellende te verlichten. Daarom zorg je voor jezelf, zodat je optimaal van betekenis kan zijn.

Je mag dus tegen je zin er zijn voor anderen. Het is geen pleasen als je er bewust voor kiest. Je doodzieke vader verzorgen is geen pretje maar mogelijk wel zinvol voor je. Opoffering ontstaat pas als je je aanpast aan de waarden van anderen door je eigen waarden weg te duwen. Wie zich aanpast vanuit een vrije keuze, doet iets wat betekenisvol is. 

Pleasen is handelen naar wat anderen denken dat het beste is. Liefhebben is handelen naar wat jij het beste vindt, ook als dat pijnlijk en confronterend voor anderen is. Zo draag je bij.

zelfzorg is geen evangelie

Van bovenstaande inzichten ‘moetjes’ maken is geen zelfzorg. Je moet helemaal niets. Lotushoudingen en vleesvrije weekends doe je omdat je dat wilt, niet omdat je dat moét van jezelf. Zelfzorg is geen voorwaardenlijstje dat afgevinkt dient te worden. Wees een trage leerling, oefen geduld, wees mild. Zorg voor jezelf. Zo geef je aan anderen.