Zelfvertrouwen is een van die gekke paradoxale dingen die kunnen afnemen naarmate je er harder in investeert. Dat komt omdat werken aan je zelfvertrouwen tegelijk net de focus legt op je gebrek eraan.
Die geforceerde peptalk voor de spiegel of het positief kleuren van je gedachten wijzen vooral op de overtuiging dat je nu nog niet goed genoeg bent en dat je nog steeds heel wat mankeert. In dit geval ‘zelfvertrouwen’. Gedoe.
Werken aan je zelfvertrouwen is de zoveelste snelweg naar geluk. Eens je overstroomt van dit goedje komt elk verlangen naar je toe en veranderen je neuskeutels in goud. Pure magie.
Terwijl je op de korte termijn best wat opflakkeringen kan ervaren, weet je diep vanbinnen dat je de boel aan het belazeren bent. Je hebt tenslotte die trucjes zelf in gang gezet.
Zelfvertrouwen laat zich niet zomaar benaderen zoals het lopen van een halve marathon. Stappenplannetje erop, schema opstellen, methode toepassen en klaar. Lekker miraculeus bevrijd de rest van je leven in. Door van zelfvertrouwen een doel te maken, geef je jezelf de indruk dat het binnen je controle ligt en dus kan je jezelf weer giftige verwijten laten herkauwen als het niet lukt.
En als het in je dankbaarheidsdagboek of met affirmaties voor het slapengaan niet wil lukken, bestaat er altijd wel ergens een dure goeroe die in jou de beste versie van jezelf weet boven te halen. Dat mag maar het heeft ook iets ironisch want samen met een coach aan je zelfvertrouwen werken, is een behoeftige en afhankelijke keuze en levert dus eerder het tegenovergestelde effect op. Wie echt wil leren vertrouwen op zichzelf kan beter de houvast overboord gooien.
100% zelfvertrouwen bestaat niet
Zelfvertrouwen is een mentale ervaring, het komt en gaat, net zoals onze emoties. Niemand ervaart permanent boosheid, angst of vreugde. Niemand ervaart permanent zelfvertrouwen.
Het beestje is nogal wispelturig van aard en bovendien erg persoonsgebonden. De koning van de toog is vaak de tegeldanser op het trouwfeest en die verlegen buurvrouw speecht beroepshalve voor honderden mensen zonder ook maar één krimp te geven.
Je wil trouwens echt niet bevriend zijn met ‘Miss of Mister Zelfvertrouwen’. Zo’n gezwinde gladjanus heeft doorgaans niet meer door hoe irritant die opsomming aan verwezenlijkingen en zelflof wel niet is. Daarentegen doet het net deugd om te zien dat die stoere papa van je niet durft zeggen dat mama’s nieuwe kapsel wel heel erg op de oude woonkamerlamp lijkt. Of je hartsvriendin die bij haar directrice op tafel durft kloppen maar te onzeker is om frietjes bij te vragen op restaurant.
Dat we allemaal zo af en toe mentaal met haken en ogen aan elkaar hangen, is een grote verademing. Lach met de emotiekwaaltjes van je dierbaren, tolereer ze en gun jezelf hetzelfde.
succes en zelfvertrouwen staan los van elkaar
Werken aan je zelfvertrouwen is geen synoniem voor meer succes. Je hebt geen zelfvertrouwen nodig om te groeien in iets. Vraag maar eens na aan de mensen die jij succesvol vindt. Wedden dat ze vooral handelen ongeacht hun zelfvertrouwen?
Voorbeelden genoeg van rock- of filmsterren die hun onzekerheid met alcohol of drugs bestrijden. Of beroemde zakenmensen die vanuit onzekerheid van hun werk een vlucht gemaakt hebben en net door die neurose succesvol zijn geworden.
Net omdat sommige mensen zichzelf zo onbekwaam vinden, werken ze vaak harder en gaan ze beter presteren. De combinatie van 'falen, herbeginnen en koppig doorzetten' geeft een hogere slaagkans op succes dan binnensmonds 'Ik kan het!' te mompelen.
Het is natuurlijk een verademing als je je handelen kan loskoppelen van je eigenwaarde. Dan hoef je dat hele zelfbeeld niet steeds op te blazen met steroïde inwendige peptalk.
Kiezen voor eigenwaarde betekent dat je beseft dat je in de basis reeds goed bent. Dat het niet afhangt van welke kledij je draagt, met welke verslaving je worstelt, hoe goed je zaak draait en of je een partner hebt. Dat je niet hoeft goedgekeurd te worden of aan bepaalde eisen te voldoen om graag gezien te worden. In de basis zijn we allemaal ‘ok’, ook al handelen we niet steeds zoals gewenst.
Ook aan je eigenwaarde hoef je niet te werken. Je deugt ook nu al, zonder voorwaarden en ergens is dat besef er gewoon.
Het staat misschien mooi dat je aan je zelfvertrouwen werkt en het type bent dat het woord ‘comfortzone’ zelfs op begrafenissen durft te gebruiken maar het zou zomaar kunnen dat de zekerheid die je probeert uit te stralen niet meer dan een harnas is om niet gekwetst te worden.
Heb je echt meer zelfvertrouwen nodig of gewoon een dikke knuffel?
Niemand van ons ploetert graag in de krochten van zijn ziel. Het is gemakkelijker om je zogenaamd aan te sterken met een cursus 'persoonlijke ontwikkeling' dan het echte vuile werk te doen; jezelf te confronteren met de kruispunten waar angst je leven in de weg zit.
Je liefde verklaren aan een collega.
Je partner zeggen dat het ‘op’ is.
Je verslaving aanpakken.
De micro nemen op dat podium.
Iets nieuws starten.
En hoe onzeker of breekbaar die vooruitzichten je ook maken, je hebt er geen zelfvertrouwen voor nodig. Iets verwezenlijken doe je gewoon door de meters te doen. Het hoeft zelfs niet te lukken, oncomfortabel vooruit.
Het klinkt paradoxaal maar aanvaarden dat je weinig zelfvertrouwen ervaart, is een boost voor je eigenwaarde. Zelfacceptatie maakt dat je van jezelf niet moét veranderen en dat je dus een gebrek aan zelfvertrouwen mág hebben.
De oplossing zit hem dan in het comfortabel leren worden met dat gebrek aan zelfvertrouwen. Je hebt dat nu eenmaal en daar doe je het mee. Het hoeft je niet tegen te houden om
een goede vriend te zijn,
eer van je werk te maken,
attent te zijn voor iemand met verdriet,
een kind groot te brengen,
dromen waar te maken,
de familie bijeen houden,
of jezelf te verbeteren.
Wie iets kiest dat de moeite waard is, is minder bezig met het idee of hij daar wel genoeg zelfvertrouwen voor heeft. Handelen naar je eigen waardenpakket, daar gaat het om, ook als het oncomfortabel is, ook als je wordt blootgesteld aan mentale ongemakken en schaamte.
Aan jezelf tonen dat je de boel wel overleeft, dat is pas zelfvertrouwen.